ED BELTRAN
Mindanao Monitor
KUNG UNSAY tinagoan nga tumong sa pag-usab sa Batakang Balaod, kana, dili nato masabtan. Kay ngano?. Kanunay kita gayod duda nga pag-term extension lamang kuno kini sa mga kasamtangang namunoan karon, ma-oposisyon man ug anaa sa gahum karon. Kaha?. Aduna poy’ nagpatuo nga dili na haum ang kasamtangang Batakang Balaod karon nga gi-uyonan sa mga Filipino niadtong tuig 1987. Economic provisions kuno ang angayan usbon aron nga mahatagan gayod ang mga langyaw tigpupuhanan sa pagbugwal sa atong mga kinaiyanhong bahandi, ug uban pa.. Unsay man diay ni’, baligya na kita sa langyaw nga kaniadto ra man kita gibaligya?. Ang batakan nga suliran sa atong nasud dili man kausaban sa batakang balaod. Puwerteng nindota sa atong batakang balaod. Ang nakaparat lamang kay giyatakan man lang. Ngano man?. Daghang mga imbestigasyon, daghang mga kasong gipangsang-at, halos tanan daghan. Daghang mga balaodnon na ang napasaka, nauyonan. Anaa poy’ naka-ong-ong daghan diha sa balay-balaoranan. Unsa pa ba ang gikinahanglan? Apan kinsa ra may nakasugamak diha sa bilanggoan, dato ba?, kadto bang mga haruhay nga banay?, ug uban pa. Sa mga anaa sa mga dagkong positition, kinsay nagpasulabi?. Aver mga igsoon?. Giloko lang kita niini o’ nagpaluko lang jud ta niini. Kausaban hinuon sa atong kaugalingon.
TRIVIA – CHRISTMAS CARDS, PAGKAMUGNA – Namugna namugna sa tuig 1843 pinaagi ni Sir Henry Cole, usa ka Englishman. Si Cole Director sa Victoria ug Albert Museum sa London , diin iyang gisugo ang usa ka artist nga si John Horsley aron sa pag-drawing sa usa ka talan-awon nga maanindot ug malipayon nga kahimtang ug niini, aron sa paghimo ug daghan kaayo nga cards. Sa maong pag-drawing ni Horsly, iyang gisulatan ang maong mga cards sa pulong, “A Merry Christmas and a Happy New Year to You”.
KASAYSAYAN – DECIEMBRE 15, 1997 – adlaw sa pagpanganak sa buayang tawo, katunga buaya ug kaputol tawo nga gidali kini pagtago sa usa ka sekretong laboratoryo aron pagsusi ug pagtuo ngano kini nga matang sa pagpakabuhi didto sa Everglades, Floridad , USA.
FEEDBACK – Nagsugwak ang mga tawo atol sa pagbukas sa Paskuhan 2008 sa Pagadian City . Maanindot nga mga talan-awon diin gipasiga ang tanang mga sumasalmot sa Christimas Décor competition. Labing nakapahimuot sa mga tawo mao ang pagpasundayag sa mga 30-minutos fireworks. Sugod sa Deciembre 9, hangtod na kini sa kapistahan sa Pagadian City ang matag adlaw ug gabii nga mga kalihokan. Ali’ na mo’ mga igsoon. Si Mayor Sammy Co ang nanguna niini sa kalihokan.